Говори
вторник, 27 мај 2014 12:54
Почитувани гости,
Дами и господа,
Дозволете ми да ја изразам мојата благодарност за можноста да Ви се обратам денес и да ги споделам со вас моитe размислувања за една ваква важна тема како што се слободата на изразување и медиумите.
Слободата на изразување е еден од клучните столбови и придобивки на демокрацијата. Секоја држава која се смета како едно демократско општество треба да обезбеди и гарантира слобода на изразување како механизам за подобрување на правото на граѓаните за да се информираат и да бидат информирани за прашања од нивен интерес. Во овој поглед, медиумите ја играат клучната улога во процесот на ширење на информации и треба да имаат искуство за да ги извршуваат своите должности на професионален начин.
Дадена е голема важност од страна на Република Македонија за прашањето на слободата на изразување и медиумите како земја-кандидат за членство во ЕУ, и се очекува да се усогласат со европските стандарди и најдобри практики во секоја област, вклучувајќи ја и слободата на изразување.
Слободата на изразување во Македонија е загарантирана од страна на највисокиот акт - Уставот, кој е основа за остварување на ова право.
Сепак, фактот дека загриженоста во однос на слободата на изразување во неколкуте Извештаи за напредокот на Европската комисија, Владата одлучи да преземе активности за идентификување и решавање на отворените прашања. Потоа со претставници на медиумите беше организирана серија на тркалезни маси, што резултираше со потпишување на Меморандум за разбирање меѓу Владата и Здружението на новинари. Меморандумот предвидува решавање на следниве клучни прашања: декриминализација на клевета и навреда, преглед на законската рамка, владините кампањи, зајакнување на јавниот радиодифузен сервис и воведување на професионалните стандарди и етика во новинарството.
Понатаму, прашањето за слободата на изразување и медиумите беше вклучено како еден од приоритетите во Пристапниот дијалог на високо ниво, кој беше започнат во март 2012 година како механизам кој ги идентификува петте клучни приоритетни области кои бараат дополнителни реформи за да се спроведат во краток рок.
Дозволете ми во оваа прилика накратко да се осврнам на некои од постигнувањата и состојбите во однос на слободата на изразување и медиумите. Новинарите ја идентификуваа декриминализацијата на клевета и навреда како приоритетно прашање од нивна гледна точка, а Владата се согласи тоа да биде приоритетно прашање на кое ќе се обрати. Во рамките на Министерството за правда формирана е работна група составена од експерти и претставници на новинари кои работеа на Законот за државна одржливост за клевета и навреда кој беше подготвен на транспарентен и инклузивен начин, вклучувајќи експертска анализа обезбедена од страна на Советот на Европа.
Покрај тоа, предвидовме превод на 70 релевантни пресуди од Европскиот суд за човекови права на член 10 од Европската Конвенција за Човекови Права, кои се достапни на веб-сајтовите на Министерството за правда и Академијата за обука на Судии и Јавни обвинители. Сите судии кои се занимаваат со случаи на клевета, предвидени се специфични обуки за примена на член 10 кои се дел од наставната програма на Академијата.
Во моментов, ние сме во процес на изготвување на новиот закон за медиуми и аудиовизуелни медиумски услуги, кои треба да обезбедат усогласување со Директивата за аудиовизуелни медиумски услуги и релевантните препораки од Советот на Европа. Текстот на Предлог-законот беше изготвен од TAIEX експерт и сега е предмет на поширока јавна дебата и отворена за сугестии и препораки од страна на сите засегнати страни. Покрај тоа, од страна на Советот на Европа и ОБСЕ предвидени се анализи и препораки за подобрување на одредени одредби кои се земени во предвид. Ова е еден од главните предизвици со кои Република Македонија се соочува во моментот во однос на слободата на изразувањето и медиумите. Сепак, јас сум убеден дека на крајот ние ќе бидеме во можност подготвиме закон, кој ќе биде прифатен од страна на сите.
Владата се залага да продолжи дијалогот со новинарите, да основа Комитет за истраги што значи исполнување на еден од предусловите. Од суштинско значење е дијалогот да продолжи со новинарите, така што Владата заедно со новинарите ќе се вклучат во понатамошните важни реформи кои се неопходни за оваа област, транспарентен начин, како и со взаемна доверба.
Покрај тоа, голем број на здруженија на новинари поведоа постапка за формирање на Совет за етика на новинарите. Владата ја поздрави оваа иницијатива како индикација дека новинарите ја препознаа важноста за воспоставување на механизми за саморегулација како гаранција за професионално извршување на нивната работа.
Дами и господа,
Како што Франкфуртер Феликс кажа: "Слободата на печатот не е цел сама по себе, туку средство на слободно општество." Со цел да се осигура правилна имплементација на ова право, според мое мислење значајни се две нешта. Властите треба да обезбедат постоење на соодветна правна рамка, која ќе гарантира заштита на слободата на изразување така што новинарите треба да имаат механизам на силна саморегулација, кој ќе се спречи било каква злоупотреба на системот. Ова може да се постигне преку транспарентен, континуиран и инклузивен процес на соработка меѓу сите заинтересирани страни, особено во денешните модерни општества со постојан технолошки напредок, кога постои широк спектар на алатки, кои служат како извор на информации. Во овој поглед, одговорноста и отчетноста на Владата и медиумите е еднаква пред граѓаните, а тие имаат право на пристап до објективни и непристрасни информации за сите прашања.
Ви благодарам.